Ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywienia — co warto wiedzieć?

Ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz.U. 2006 nr 171 poz. 1225) to akt prawny, który wszedł w życie w dniu 25 sierpnia 2006 roku. Już w art. 1 tego dokumentu możemy znaleźć informację, jaki jest jego cel (przedmiot). Zgodnie z zapisem są to „wymagania i procedury niezbędne dla zapewnienia bezpieczeństwa żywności i żywienia”. Do tego aktu prawnego muszą stosować się m.in. podmioty, które w ramach prowadzonej działalności biznesowej zajmują się wytwarzaniem środków spożywczych wprowadzanych do obrotu na terenie państw członkowskich UE.

Bezpieczeństwo żywności — co to oznacza?

Zanim przejdziemy do omówienia zagadnień, jakie reguluje ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywienia, należy omówić, czym w ogóle jest to bezpieczeństwo. Pod pojęciem tym rozumie się wymogi stawiane przedsiębiorcom właściwie na każdym etapie produkcji żywności oraz jej obróbki.

Bezpieczeństwo żywienia to szereg regulacji, które odnoszą się do tego, w jaki sposób żywność musi być gromadzona, przechowywana oraz dostarczana do końcowych odbiorców. Bezpieczne artykuły spożywcze to takie produkty, w których składzie nie znajdują się takie elementy mogące przyczynić się do chorób jak:

• mikroorganizmy,
• drobnoustrojem,
• substancje chemiczne o toksycznym charakterze,
• pozostałe czynniki szkodliwe.

Oczywiście, wyeliminowanie wszystkich tych składników w stu procentach niemal nigdy nie jest możliwe. Ważne jest jednak, by utrzymywały się one na niskim, możliwym do zaakceptowania poziomie.

Jeśli chodzi o podmioty, które zajmują się utrzymaniem bezpieczeństwa żywności w Polsce, to ważną rolę pełnią m.in.: Państwowa Inspekcja Sanitarna (PIS) oraz Inspekcja Weterynaryjna.

Pojęcie bezpieczeństwa żywienia na przestrzeni lat

Bezpieczeństwo żywienia to termin, który powstał jeszcze na początku lat siedemdziesiątych ubiegłego stulecia. W tamtym czasie było ono stosowane w dyskursach politycznych i ekonomicznych, w stosunku do krajów, które z różnych powodów nie miały potencjału, by móc zadbać o wytworzenie żywności w odpowiedniej ilości.

W następnych latach zmieniło się nieco znaczenie tego terminu. Kamieniem milowym jest 1974 rok, kiedy to podczas Światowej Konferencji Żywnościowej stwierdzono, że bezpieczeństwo żywienia to nie tylko podaż produktów spożywczych, ale także procesy produkcyjne prowadzone z zachowaniem norm jakości handlowej.

Ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywienia — jaki jest zakres tej regulacji prawnej?

Minister Zdrowia oraz Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi to podmioty na szczeblu centralnym, które nadzorują przestrzeganie przepisów prawa żywnościowego. Kluczowym aktem prawnym jest wspomniana już ustawa z dnia 25.08.2006 r. Reguluje ona m.in. takie aspekty jak:

• wprowadzenie do obrotu żywności na terenie Polski (dotyczy to żywności pochodzenia krajowego sprowadzania z zagranicy artykułów spożywczych),
• wymogi, jakie powinna spełniać aparatura przeznaczona do kontaktu z żywnością,
• tryb urzędowych kontroli żywności przeprowadzanych w celu zapewnienia bezpieczeństwa,
• analiza ryzyka w rozumieniu art. 3 pkt 10 rozporządzenia nr 178/2002,
• zasady sprzedaży i promocji środków spożywczych.

Bezpieczeństwo żywności to nie tylko ustawa z dn. 25.08.2006

Ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywienia nie jest jedynym źródłem prawa w zakresie bezpieczeństwa żywienia. Ważne są również akty prawa unijnego, w tym np.

• rozporządzenie Rady (WE) nr 509/2006 z dn. 20.03.2006 r.,
• rozporządzenie (WE) nr 852/2004 z dn. 29.04.2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych,
• rozporządzenie (WE) nr 882/2004 z dn. 29.04.2004 r. w sprawie kontroli urzędowych (zgodność z prawem paszowym),
• ustawa z dn. 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej,
• ustawa z dn. 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej,
• ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe.

Wymogi sanitarne, jakie ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywienia nakłada wobec firm, są restrykcyjne, ale wynika to z istoty omawianego zagadnienia. Celem bezpieczeństwa w zakresie żywności jest sprawienie, by konsumenci nabywający produkty spożywcze mieli zagwarantowane, że jedzenie oraz napoje nie spowodują problemów zdrowotnych (rozumie się przez to zatrucia itp.).

• E171 (dwutlenek tytanu) – zakazany, rakotwórczy barwnik
• E162, czyli betanina – właściwości, zastosowanie, bezpieczeństwo
• E133 (błękit brylantowy FCF) to szkodliwy dodatek do żywności. Sprawdź, co musisz o nim wiedzieć!
• E129 – szkodliwa czerwień allura i jej zastosowanie 
• Z czego produkowany jest erytrytol – zamiennik cukru?