Uzyskanie niebieskiego koloru słodyczy, kremów do ciast czy innych produktów spożywczych wyłącznie za pomocą naturalnych barwników jest bardzo trudne. Błękit czy indygo to kolory bardzo rzadko występujące w przyrodzie. W takich sytuacjach z pomocą przychodzi barwnik syntetyczny – indygotyna (E132). Sprawdź, gdzie się ją stosuje i czy możesz spożywać zawierające ją produkty bez obaw o swoje zdrowie.
Czym jest indygotyna?
Indygotyna, zwana również indygokarminem, to barwnik, który w naturalnej formie można znaleźć w krzewie Indigofera tinctoria (indygowiec barwierski). Można go pozyskiwać w ten sposób, jednak na skalę przemysłową jest to praktycznie niemożliwe. Substancję wykorzystywaną do barwienia żywności wytwarza się wyłącznie w sposób syntetyczny.
Wzór sumaryczny indygotyny to C16H8N2Na2O8S2. Ten związek chemiczny jest pochodną disulfonową indyga, czyli błękitu indygowego.
Jakie właściwości fizyczne i chemiczne ma barwnik E132?
Barwnik E132 ma formę drobnego proszku o ciemnoniebieskim, wpadającym we fiolet kolorze. Charakteryzuje się bardzo dobrą rozpuszczalnością w wodzie. Bardzo trudno rozpuszcza się natomiast w alkoholu, a w rozpuszczalnikach organicznych – niemal w ogóle. Indygokarmin stosuje się w postaci roztworów. W zależności od stężenia mogą mieć one różne kolory, od jasnoniebieskiego po ciemnogranatowy.
Typowe dla roztworów indygotyny jest to, że tracą kolor pod wpływem światła. Dzieje się tak w wyniku niskiej odporności tego związku chemicznego na utlenianie. Z tego powodu produkty zawierające E132 powinno się przechowywać z dala od światła słonecznego.
W jakich produktach żywnościowych możesz znaleźć indygotynę?
Jeśli spożywasz produkt w kolorze błękitnym, niebieskim lub granatowym, to bardzo prawdopodobne, że w jego składzie na etykiecie znajduje się barwnik o symbolu E132. Używa się go do barwienia m.in.:
- galaretek;
- lodów;
- cukierków;
- polew do ciast i tortów;
- kremów do ciast;
- żelków;
- gum do żucia;
- gotowych drinków alkoholowych;
- napojów energetycznych i izotoników.
Przepisy obowiązujące w Unii Europejskiej dopuszczają stosowanie indygokarminu w znacznie większej liczbie produktów. Producenci żywności mogą go dodawać także do napojów bezalkoholowych, owoców kandyzowanych, sosów czy przypraw, a nawet serów czy past rybnych. W praktyce zdarza się to jednak rzadko. Trudno sobie bowiem wyobrazić, że klienci byliby zainteresowani kupnem tego typu produktów w nienaturalnie niebieskim odcieniu.
Inne zastosowania indygotyny
Fakt, że indygotyna E132 ma intensywnie niebieski kolor, sprawia, że doskonale sprawdza się ona nie tylko w przemyśle spożywczym, ale również w medycynie i w farmacji. Używa się jej w diagnostyce medycznej jako barwnika kontrastowego, pozwalającego wykryć zmiany w organizmie. Podczas badania indygotynę podaje się donaczyniowo. Pozwala to wykryć na wczesnym etapie nowotwory w jelicie grubym i żołądku, a także wyznaczyć granice zmian nowotworowych przed zabiegiem usuwania ich technikami endoskopowymi. Indygotynę stosuje się również w chemioterapii guzów wątroby i guzów jamy ustno-twarzowej, do ustawiania cewnika w odpowiednim położeniu. W zabiegach urologicznych podanie barwnika pozwala natomiast łatwo zlokalizować ujście moczowodu.
Właściwości barwiące E132 wykorzystuje się również w lekach, kosmetykach (np. żelach pod prysznic), a także w przemyśle tekstylnym – do farbowania tkanin.
Czy E132 jest bezpieczny dla zdrowia?
Przepisy związane z bezpieczeństwem żywności dopuszczają stosowanie barwnika E132 w produktach spożywczych. W niewielkich ilościach nie powinien zagrażać twojemu zdrowiu. Nie oznacza to jednak, że na pewno nie będzie miał wpływu na stan twojego organizmu. Dużo zależy od indywidualnych reakcji na ten syntetyczny składnik. Dość często spożycie E132 wywołuje reakcje alergiczne, np. wysypki, świądu, pokrzywki. W skrajnych przypadkach alergia może powodować wysokie ciśnienie krwi i problemy z oddychaniem. U osób uczulonych może występować zwiększone wydzielanie histaminy.
Spożywanie produktów z E132 w nadmiernych ilościach może powodować nadpobudliwość, szczególnie u dzieci. Nie udowodniono natomiast w badaniach chronicznej toksyczności tej substancji. Zgodnie z obecnym stanem wiedzy nie jest ona również rakotwórcza.
Ile indygotyny można bezpiecznie spożyć?
Ze względu na to, że kwestia szkodliwości E132 dla zdrowia nie jest jeszcze do końca zbadana, zalecane jest spożywanie go w ograniczonych ilościach. Została określona dopuszczalna dzienna dawka (ADI) tej substancji. Bezpiecznie można spożyć do 5 mg na każdy kilogram masy ciała dziennie.
Jakie inne substancje są odpowiedzialne za nadawanie produktom spożywczym nietypowej barwy? Sprawdź e-kody i poznaj najpopularniejsze z nich!
Zobacz także:
- E128 – czerwień 2G. Zastosowanie, szkodliwość i kontrowersje
- E129 – szkodliwa czerwień allura i jej zastosowanie
- E127 – erytrozyna. Zastosowanie barwnika i jego wpływ na nasze zdrowie
- E133 (błękit brylantowy FCF) to szkodliwy dodatek do żywności. Sprawdź, co musisz o nim wiedzieć!
- E151 – czerń brylantowa. Czy ten barwnik spożywczy jest bezpieczny?